Onderzoek naar TPACK

Het onderzoek naar TPACK richt zich op verschillende aspecten van TPACK: het model zelf, instrumentontwikkeling om TPACK te meten, de toepassing van TPACK in de praktijk en TPACK als basis voor professionaliseringstrajecten. Het onderzoek wordt uitgevoerd door stafleden en promovendi.

Literatuurstudie: Maak kennis met TPACK! 

Joke Voogt, Petra Fisser en Jo Tondeur

In opdracht van Kennisnet is op systematische wijze literatuur verzameld over TPACK. Het eindproduct van deze studie is een artikel waarin de wetenschappelijke basis van TPACK beschreven wordt, kenmerken van TPACK voor vakken in het basis- en voortgezet onderwijs, de ondersteuning van leraren bij de ontwikkeling van TPACK en de manier waarop TPACK gemeten kan worden. Het complete onderzoek is onderaan deze pagina te downloaden. Een verkorte versie van het onderzoek is uitgebracht binnen de Kennisnet Onderzoeksreeks met de titel "Maak kennis met TPACK". Bekijk de presentatie over het literatuuronderzoek en de presentatie over de case study in Vlaanderen, gegeven op 24 juni 2010 tijdens de Onderwijs Research Dagen.  

Literatuurstudie: TPACK in de lerarenopleiding

Jo Tondeur, Johan van Braak, Joke Voogt en Petra Fisser

Er worden verschillende strategieën gebruikt om toekomstige leraren voor te bereiden om in het licht van TPACK, ict te integreren in de klaspraktijk. Een overzicht van welke strategieën (om welke reden) effectief blijken te zijn, is echter onbestaande. Om deze leemte te vullen werd een systematisch review studie opgezet om de uitkomsten van kwalitatief onderzoek te analyseren. De uitkomsten moeten inzicht verschaffen in effectieve strategieën voor de ontwikkeling van TPACK bij toekomstige leraren.

Tondeur, J., Van Braak, J., Voogt, J., & Fisser, P. (2011). Hoe verwerven studentleraren competenties die leiden tot ICT-gebruik in de klas: een exploratieve casestudy in drie Vlaamse lerarenopleidingen. Tijdschrift voor Hoger Onderwijs 29(3), pp 183-193.

Literatuurstudie: Wat wordt er in wetenschappelijke literatuur geschreven over TPACK?

Joke Voogt, Petra Fisser, Natalie Pareja Roblin, Jo Tondeur en Johan van Braak

In de literatuur wordt veelvuldig geschreven over TPACK. 55 artikelen en een boekhoofdstuk werden geanalyseerd om zowel de theoretische basis als de toepassing van TPACK verder te bestuderen. Uit het onderzoek blijkt dat er verschillend tegen TPACK aangekeken wordt en dat dit ook bepalend is voor hoe TPACK in professionaliseringstrajecten naar voren komt en hoe TPACK gemeten wordt. Wel kan geconcludeerd worden dat naast kennis en vaardigheden ook attitude en opvattingen over onderwijs een grote rol spelen bij het wel of niet integreren van ict in het onderwijs. Daarnaast is actieve betrokkenheid van docenten bij het (her)ontwerpen van onderwijs met ict een belangrijke strategie bij het verder bevorderen van ict in het onderwijs.

Voogt, J. Fisser, P., Pareja Roblin, N., Tondeur, J., & Van Braak, J. (2012). Technological  Pedagogical Content Knowledge (TPACK) - a review of the literature. Journal of Computer Assisted Learning 28(6), DOI: 10.1111/j.1365-2729.2012.00487.x.

Case studies: Ontwikkeling van TPACK in docentenontwerpteams

Onderzoekers: diverse promovendi

Het ontwikkelen van TPACK gaat niet vanzelf. Wanneer de domeinen van ict, didactiek en vakinhoud geïsoleerd worden behandeld, krijgen leraren geen kans om zich bewust te worden van de samenhang tussen ict, didactiek en vakinhoud (TPACK). Een belangrijk voorwaarde voor de ontwikkeling van TPACK is dan ook dat leraren de kans krijgen om de samenhang tussen de drie domeinen ict, didactiek en vakinhoud te ervaren. Een manier om leraren deze samenhang te laten ervaren is door leraren in ontwerpteams gezamenlijk te laten werken aan een probleem uit de onderwijspraktijk, waarvoor ict een oplossing biedt. Koehler en Mishra (2005) noemen deze didactische aanpak “Learning technology by design”. Op de Universiteit Twente zijn de afgelopen jaren meerdere onderzoeken uitgevoerd naar de ontwikkeling van TPACK bij leraren door ze te laten werken in docentenontwerpteams. De onderzoeken richten zich op verschillende vakinhouden, zoals taal (beginnende geletterdheid), science en wiskunde. Binnen de ontwerpteams krijgen de leraren inhoudelijke ondersteuning door inhoudsexperts (op het gebied van ict, didactiek en vakinhoud) of door voorbeeldmateriaal. Het TPACK model wordt in de onderzoeken gebruikt om de cursus of het professionaliseringsprogramma vorm te geven en/of om de ontwikkeling in kennis bij leraren te beschrijven.

Voor meer informatie over de verschillende onderzoeken kunt u klikken op de subpagina’s.